Piment d’Espelette is familie van de chilipeper, maar wordt geroemd vanwege zijn vriendelijke aromatische karakter zonder dat deze peper meteen de vlammen uit de mond doet slaan. In neus en mond treffen we aroma’s als hooi, tomaat en toast, een beetje zoet, een tikje bitter. In het boek Les trésors gourmands de la France wordt het tot een van de vijftig belangrijkste culinaire schatten gerekend. De pepertjes worden geleverd geregen aan een touwtje (tussen 20 en 100 stuks), er is poeder van de gedroogde peper en puree van de verse. In het uiterste zuiden van Frankrijk, tegen de Spaanse grens, ligt het Frans-Baskische dorpje Espelette. Hoewel niet veel groter dan een speldenpunt op de landkaart, heeft dit dorpje een eigen AOC verworven voor de pepersoort die er verbouwd wordt: de piment d’Espelette of zoals de Basken zeggen Ezpeletako biperra. Net als alle andere pepers komt deze oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. De Spanjaarden brachten de plant naar Europa en sinds lange tijd verbouwt men dit bijzondere pepertje in de buurt van Bayonne (bekend van de hammen) en de nostalgische badplaats Biaritz. In oktober worden de pepers geoogst. Na het plukken worden de ze in strengen bijeen gebonden en buiten in de zon gehangen. Het drogen wordt voortgezet in ovens waarna de pepers verwerkt worden tot poeder of puree. Voor de promotie van de piment d’Espelette organiseert Espelette sinds 1967 op de laatste zondag van oktober het pimentfeest. Het feest trekt zo’n 15.000 mensen op een inwonersaantal van 1600! Alle huizen zijn met pepers volgehangen en er wordt gezongen en gedanst. Het bijzondere aan de piment d’Espelette is niet alleen het kenmerkende aroma, maar vooral de zachtheid. Het pepertje scoort dan ook amper op de ‘hoe-scherp-is-deze-peper’-schaal van Scoville (een 4 en dat is extreem laag). De pittige smaak verdwijnt dan ook vrij snel en overheerst dus niet. Puree van piment d’ Espelette heeft iets van de verse smaak behouden en gaat prachtig samen met vlees, vis en zelfs met desserts zoals met verse aardbeien of crème brûlée.